انواع سنگ‌هاي ساختماني و نما

انواع سنگ‌هاي ساختماني و نما

سنگ به موادي از پوسته زمين اطلاق مي‌شود که از يک يا چند کاني که با يکديگر پيوند يافته‌اند، درست شده‌است. در مقابل خاک توده‌اي از ذرات با دانه‌هاي منفصل يا داراي پيوند سست است که بر اثر هوازدگي سنگ‌ها و به طور برجا تشکيل شده‌است. ليکن در مهندسي و کارهاي ساختماني قابليت حفاري مصالح زمين‌شناسي به عنوان شاخصي در طبقه بندي آن‌ها به دو گروه سنگ و خاک مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

طرز تهيه سنگ‌ها و انواع آن

قطعات بزرگ سنگي که از معدن به دست مي‌آورند به نام “سنگ قله” معروف است. سنگ قله نبايد در زير تيغه برش خرد شود و حتي‌المقدور بزرگ و قابل حمل باشد. سنگ قله را به وسيله ديلم، دست انفجار و يا برش از معدن جدا مي‌کنند و بسته به نوع جنس و کاربرد آن در کارگاه به وسيله عمليات مکانيکي آماده کار مي‌سازند.

سنگ‌هاي با کاربرد خشن و باربر را به‌وسيله تيشه و چکش آماده مي‌نمايند و سنگ‌هاي تزئيني را ابتدا برش داده و در حين برش شستشو مي‌دهند تا سنگ را شسته و خاک آن را بگيرند آنگاه بسته به اهميت و مرغوبيت، آن را ساب و جلا مي‌دهند .

سنگ‌هايي که در ساختمان به کارمي‌روند به نام‌هاي سنگ لاشه‌، سنگ قواره، سنگ بادبر و سنگ پلاک مرسوم مي‌باشند.

1ـ سنگ لاشه: سنگي است که شکل خاصي نداشته و به همان صورتي که از معدن آورده مي‌شود به کارمي‌رود و کاربرد آن در زيرسازي‌ها، پر کردن فاصله بين سنگ‌ها و کف‌سازي خشن محدود مي‌شود.

2 ـ سنگ قواره: سنگي است که از سنگ لاشه به دست مي‌آيد و در کارگاه ساختماني با کمي تيشه‌کاري ابعاد منظمي يافته و داراي گوشه‌هاي معين مي‌گردد. از سنگ قواره براي ديوارهاي باربر، جدول‌سازي و کف‌سازي‌هايي که نياز به کمي نماسازي دارند، استفاده مي‌شود.

3 ـ سنگ بادبر (مالون): سنگي است که با تيشه‌کاري کاملا شکل منظمي يافته و به‌ويژه يک طرف آن شکل صاف به خود مي‌گيرد.

سنگ بادبر را در تونل‌سازي، پل‌سازي، جدول‌سازي، ديوارهاي باربر و غير باربر، سنگفرش و پله استفاده مي‌کنند و يکي از عمده‌ترين کاربردهاي مهندسي سنگ لاشه و مالون به‌ويژه در نقاط کوهستاني اجراي قوس‌هاي سنگي است که در پل‌ها، درگاه‌ها و طاق زيرين دالان‌هاي سنگي مورد مصرف قرار مي‌گيرد.

4 ـ سنگ پلاک (تزئيناتي): براي نماسازي در سطوح از سنگ پلاک استفاده مي‌شود. براي تهيه سنگ پلاک، سنگ قله را درکارگاه سنگبري به ضخامت‌هاي مورد نظر برش داده و سپس آن را تا حد جلا و آينه شدن ساب مي‌دهند.

سنگ تزئيناتي ارزان را از تراورتن و سنگ‌هاي گران قيمت را از گرانيت و مرمر انتخاب مي‌کنند. سنگ پلاک را براي تزئينات داخل و خارج ساختمان و در کف، ديوارپله، کف پنجره، کنار و زير ديوار گچي و وسايل تزئيناتي نظير گلدان، شمعدان، جدول و جوي و غيره استفاده مي‌کنند.

انواع سنگ‌هاي ساختماني ايراني
عمده‌ترين سنگ‌هايي که در عمليات ساختماني در ايران به کار مي‌روند عبارتند از گرانيت‌، سنگ سبز توف کوارتزيت، سنگ آهک تراورتن، مرمر، سرپانتين، ماسه سنگ و شيست.

گرانيت: از انواع سنگ‌هاي آذرين بوده و بسيار سخت و محکم، بادوام، زبر و بسيار جلاپذير است. ساب زدن و جلاپذيري از ساب معمولي و نماي سنگي تا مرحله آينه‌اي امکان‌پذير است.

گرانيت خرد شده را براي تهيه بتن زيرسازي جاده و راه‌آهن و سنگ ساختماني آن را براي بناهاي يادبود، زيربناي تاسيسات، تزئينات داخل و خارج ساختمان و کف‌سازي به کار مي‌برند.

از انواع گرانيت ساختماني مي‌توان گابرو، دياباز، که اصطلاحا به آن گرانيت سياه هم مي‌گويند را نام برد.

کوارتزيت: اين نوع سنگ که اغلب با سنگ گرانيت نيز اشتباه مي‌شود، داراي ويژگي‌هاي متفاوت است و از گرانيت سخت‌تر است. اين سنگ با ظاهر زبر و بلوري خود قابل شناسايي است.

کوارتزيت را به خاطر ظاهر زبر آن بيش‌تر در ساختمان‌هاي ارزان‌قيمت و روستايي به کار مي‌برند. رنگ آن بيشتر قهوه‌اي سوخته، سرخ، خاکستري و قهوه‌ايست.

ماسه سنگ: اين سنگ‌ها از نوع رسوبي هستند که از چسبيدن دانه‌هاي سيليس به يکديگر به وجود آمده‌اند. مواد اين سنگ ممکن است سيليس، اکسيدآهن و يا خاک رس باشد. سختي و دوام قطعات اين سنگ بستگي به نوع چسب آن دارد. رنگ اين سنگ‌ها معمولا خاکستري، قهوه اي، سرخ و ارغواني است.

ماسه سنگ کاملا سيماني شده را ممکن است کاملا خرد نموده و در زيرسازي راه‌آهن و جاده‌ها به کار برند. همچنين ماسه سنگ کوارتزي را به عنوان ماسه ريخته‌گري و ماده اوليه شيشه استفاده مي‌کنند.

سنگ توف: توف از انواع سنگ‌هاي خاکستر آتشفشان بوده که به علت چسبندگي کم ذرات آن در اثر هوازدگي پوسته پوسته مي‌شود و به صورت دانه‌هاي ريز از آن جدا مي‌شود. اين سنگ را به علت سبزي چشم‌نوازي که دارد در کار ديوارسازي، پارک‌سازي و ديوارهاي حايل استفاده مي‌کنند.

سنگ آهک: از انواع سنگ‌هاي رسوبي است و در سطح وسيعي از نظر اندازه، قواره، شکل و رنگ وجود دارد. سنگ آهک را براي تزئينات داخل و خارج ساختمان، ديوار، تزئينات کف، نماسازي، مجسمه‌سازي و ستون‌سازي به کار مي‌برند .

تراورتن: اين سنگ حاصل رسوبات جريانات آب گرم زيرزميني مي‌باشد. تراورتن به رنگ‌هاي سفيد، کرم و خاکستري وجود دارد. اين سنگ را براي نماسازي داخل و خارج ساختمان به کار مي‌برند.

مرمر: از انواع سنگ‌هاي دگرگون است که در رنگ‌هاي سفيد، خاکستري، سياه، سبز، قرمز، زرد و ارغواني مي‌باشد. سنگ مرمر را براي تزئينات و نماسازي داخل ساختمان شامل کف، ديوار و کارهاي هنري به کار مي‌برند.

شيست: سنگ‌هاي لايه لايه سياه رنگ مي‌باشند که از انواع سنگ‌هاي دگرگون هستند و به مصرف فرش کردن کف، پياده‌روها، خيابان‌ها، باغ‌ها و پارک‌ها مي‌رسند